Benim de çıktığım mütevazi bir çay ocağı; 5-6 masa, küçük bir tezgah, yağmurlu ve sıcak havalarda oturulacak bir kamelyası var.
Gelen müşteriler; çoğu emekli (öğretmen, asker, polis, mühendis) ve yakın köylerden çiftçiler…
Haftanın bazı günleri o mekana gidip, ateşli tartışmalarını izlemek, günün stresini atmak, gülmek benim için en büyük sosyal etkinlik…
Bazıları tartışma sırasında biri abartılı bir bilgi paylaşınca (ya da yalan söyleyince), diğerleri hep bir ağızdan itiraz eder, tam bir kakafoniye dönüşür.
Bazen çok tecrübeli olanlar; yaşanan güncel olayları kendi geçmişine göre yorumlar, kimseyi incitmeden o abartılı konuşmalar karşısında “Yalan söylüyorsun, palavra atıyorsun” demek yerine anekdotlar, fıkralar anlatarak taşı gediğine yerleştirir..
**
Bugünün dijital dünyasında birçok insanın alıp sorgulamadan paylaştığı, kabul ettiği gerçeklere dönüşmüş vaziyette.
Algı yönetimine dijital çağda popüler bir kavrama dönüşen gerçek-ötesi “post-truth” tam da bu durumu anlatır..
Sosyal medya mecrasında trollerle, yapay zekayla, robot kullanıcılarla “gündem” belirlemek, bir yalanı milyon kez paylaşarak gerçek gibi göstermek artık ne kadar kolaysa, bir gerçeği milyonlarca yalan arasından bulup çıkarmak da o kadar zorlaşmış durumda..
Şimdi; siyaset de artık post-truth çağının nimetlerinden sonuna kadar yararlanıyor.
100 bin imzayı dahi zor toplayan C.B adayının, yapılacak seçimlerde 5 – 6 milyon oy alacağı bilgisi o kadar çok paylaşılıyor ki bunun gerçek olamayacağını bilenler dahi şüphe etmeye başlıyor.
Maalesef, deprem bölgesinde yağmuru, çamuru, tozu, toprağı, soğuğu, sıcağı yoğun bir şekilde hissedebileceğiniz bir çadırda yaşamayı, bir televizyon kanalında beş yıldızlı bir otelde konforu gibi pazarlayabiliyorlar..
.
Hele çoğunlukta olan dar gelirler: ekmek alırken, et vitrininin önünden geçerken, elini cebine attığında iliklerine kadar hissettiği hayat pahalılığını iktidar mensuplarından ya da yandaş medyadan dinlerken, yaratılan algıya inanmakta güçlük çekiyor..
Çay ocağında TV’de çok da gülerek izlenen somut bir örnek yaşandı.
Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Konya’da esnaf ziyaretinde:
Çiftçi gübre fiyatlarının sürekli artmasından şikayet ederken,
-O “Hayır düşüyor” dedi.
-Çiftçi “Artıyor” dedikçe,
-O “Düşüyor” dedi.
Halbuki 150 liralık bir gübre çuvalı bugün 2000 liraya satılıyor.
Yalanlarla, algıyla “gerçek-ötesi” çağının değirmenine su taşısa da gerçeklerin önünde sonunda ortaya çıkma özelliği var.
Demokrasinin gerçekle ötesini ortaya çıkarma gibi bir gücü de var.
Bu tür profesyonellerin yarattığı algılara kulak asmayı bırakın, kendi gerçeklerinize odaklanın.
Unutmayın!.. Yaşayanlar çok iyi bilir.
