Bursa Veteriner Hekimler Odası (BVHO) Başkanı Sinan Sağlam, dolara endeksli girdi maliyetlerinin Türk hayvancılığının en büyük sıkıntılarından biri olduğunu belirterek, mera alanları giderek küçülen Türkiye’nin saman ithalatına başlamasının endişe verici bir tablo olduğunu söyledi. Sağlam, et ve besi hayvanı ithalatıyla et fiyatlarının ucuzlamayacağına bir kez daha dikkat çekti.
BVHO’nun haftalık yönetim kurulu toplantısında Türk hayvancılığını sorunlarını değerlendirildi. Toplantı sonrasında açıklama yapan Oda Başkanı Sinan Sağlam, Türk hayvancılığının kurtuluş reçetesinin mera hayvancılığının geliştirilmesinde olduğunu söyledi. Bulgaristan’dan tonu 50 dolardan saman ithalatına başlandığını hatırlatan Başkan Sağlam, “Saman üreminin yoğun olduğu Güneydoğu Anadolu bölgesinde, kısa saplı buğday üretimine geçilmesi, saman üretimin düşmesine neden oldu. Kuru kaba yem ihtiyacını karşılayamaz olduk. Bir zamanlar tarımsal kaynaklarının zenginliğiyle övünen Türkiye’nin hayvanlarına yedireceği samanı bile dışardan almasını üzüntüyle takip ediyoruz. Samanın tonu, nakliye, yükleme-boşaltma derken 120 doları buluyor. Fabrika yeminin ardından kuru kaba yemi de dışardan almaya başladık. Bu tablo karşısında et fiyatlarının ucuzlaması mümkün mü?” diye sordu.
DIŞARDA ET NEDEN UCUZ?
Başkan Sinan Sağlam, gelişmiş ülkelerde et fiyatlarının ucuz olmasının hayvanların beslenmesiyle yakından ilgili olduğuna vurgu yaptı. Türkiye’de hayvan besiciliğinde kuru kaba yem ve fabrika yeminin payının yüksek olduğunu, hazır yemle yapılan besiciliğin ithalat nedeniyle dolara endeksli olduğunu kaydeden Sinan Sağlam, bu nedenle girdi maliyetlerindeki artışın et fiyatlarının düşmesini engellediğini ifade etti. Gelişmiş ülkelerde çayır ve meraların hayvan besiciliğinde önemli bir yer tuttuğuna değinen Başkan Sağlam, “Biz hayvanlarımızı büyük çoğunlukla hazır yemle besliyoruz. Dolar artınca besicilik maliyetleri de artıyor. Ancak hayvancılıkta öne çıkan ülkelerde, hayvan besiciliğinde meraların payı yüzde 50’leri buluyor. Kaba yemde tarım kaynaklı kaba yem payı yüzde 25’tir. Bu yüzden o ülkelerde et fiyatlardı daha ucuz” şeklinde konuştu.
MERA ALANLARI GİDEREK KÜÇÜLDÜ
Türkiye’de nüfus artışına bağlı olarak et ve süt ihtiyacının arttığını belirten Başkan Sinan Sağlam, hayvan varlığının artmasına rağmen et fiyatlarının düşmemesinin, besicilikteki girdi maliyetlerinden kaynaklandığını savundu. Hayvancılıkta girdi maliyetlerinin düşürülmesi için mutlaka mera ve çayırların besicilikte öne çıkması gerektiğini söyleyen Sağlam, meraların giderek azaldığından yakındı. Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesindeki meraların, terör nedeniyle kullanılamaz hale geldiğini, ülkenin batı kesimindeki meraların ise başka amaçlarla kullanıldığını vurgulayan Sinan Sağlam, 1990’larda 24 milyar hektar olan kullanılabilir çayır ve mera alanın, şimdilerde 9-10 milyar hektara gerilediğini açıkladı.
BESİ MALİYETLERİ ÇOK YÜKSEK
Sinan Sağlam, Türkiye’nin acilen mera hayvancılığına yönelik adımlar atması gerektiğini belirterek, bunun için öncelikle meralarda beslenmeye uygun yerli ırkların geliştirilmesi ve mera alanlarının hızlı kullanılabilir hale getirilmesi gerektiğini söyledi. Türkiye’de yılda 65 milyon ton kaba yem kullanıldığını ifade eden Başkan Sağlam, sözlerini şöyle tamamladı:
“Kaba yem üretimimiz yetersiz olduğu için, ithalata başvuruyoruz. Karma yem ve fabrika yemi yüzde 50 ithal girdilerle üretiliyor. 5 yıl önce bir kilo etin fiyatıyla 32 kilo besi yemi alabilen yetiştirici, şimdi ancak 20 kilo yem alabiliyor. Kaba yem tüketiminde çayır ve meranın payı 12 milyon ton. Kaba yemin sadece yüzde 20’si, toplam yemin ise yüzde 10’unu çayır ve meralardan karşılıyoruz. Çayır ve meraya çıkmayan hayvanların beslenme maliyeti doğal olarak yüksek. Eti ithal et, yemi ithal et, samanı ithal et. Geçici önlemler, ne et fiyatlarını düşürür, ne de Türk hayvancılık sektörünü kurtarır. Etin ucuzlaması üretimin artmasından geçer. Üretimi artırmak için de, besicilik maliyetlerini düşürecek önlemler almalı, mera hayvancılığını geliştirmeliyiz ve yerli ırklara öncelik vermeliyiz.”
